خروج باد از واژن که به علت آزاد شدن هوای محبوس در واژن ایجاد می‌شود بیشتر در حین رابطه جنسی اتفاق می‌افتد، اما عوامل دیگری مانند ورزش، زایمان، قاعدگی، کم‌تحرکی و افزایش سن می‌تواند باعث بروز آن شود. خروج باد از واژن معمولاً طبیعی است و به دلیل آناتومی واژن و رحم اتفاق می‌افتد، اما در موارد نادر می‌تواند ناشی از مشکلاتی مانند افتادگی کف لگن یا فیستول واژن باشد. بنابراین، در بیشتر مواقع این مشکل نیاز به درمان خاصی ندارد و با استفاده از روش‌های مختلف می‌توان از وقوع آن جلوگیری کرد. این روش‌ها شامل انجام تمرینات ورزشی، انتخاب پوزیشن‌های مناسب در حین رابطه جنسی، اصلاح رژیم غذایی و استفاده از درمان‌های گیاهی می‌باشد.
علت خروج باد از واژن چیست؟
خروج باد از واژن معمولاً شایع و طبیعی است و عوامل مختلفی مانند رابطه جنسی، ضعف عضلات کف لگن یا ورزش در ایجاد آن نقش دارند. بنابراین در صورتی که این مشکل را تجربه کرده‌اید جای نگرانی وجود ندارد. اما در موارد نادر می‌تواند ناشی از بیماری‌هایی مانند افتادگی کف لگن یا فیستول باشد که به درمان نیاز خواهد داشت.
اگر علاقه‌مند به کسب اطلاعات بیشتر در مورد علت خروج باد از واژن هستید، می‌توانید آکاردئون زیر را مطالعه کنید. در این آکاردئون با بررسی آناتومی واژن دلایل حبس شدن باد در واژن را بررسی خواهیم کرد.
چرا خروج باد از واژن اتفاق می‌افتد؟
عوامل مختلفی می‌توانند روی محبوس شدن باد در واژن و خروجی ناگهانی آن تأثیر بگذارند که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم:
آناتومی واژن
واژن یک کانال کشسان و عضلانی است که از طریق یک تکه بافت به رحم متصل شده است. دهانه واژن در بین محل خروج ادرار و مقعد قرار گرفته است و در دو طرف آن چین‌های پوستی قرار دارند که لابیاهای مینور و ماژور نامیده می‌شوند. سلول‌ها و بافت واژن مایعاتی ترشح می‌کنند که دیواره آن را مرطوب، انعطاف‌پذیر و سالم نگه می‌دارد.
وضعیت‌های مختلف بدن مانند خم‌شدن، بلندشدن و نشستن می‌توانند باعث تغییر فشار در ناحیه لگن و واژن شوند و هوا را به داخل آن بکشند. علاوه بر این در هنگام ورزش، فعالیت جنسی یا معاینه واژینال هوا می‌تواند وارد واژن شود. هوای وارد شده به داخل واژن می‌تواند در اثر عوامل مختلفی به دام بیفتد. تعدادی از این عوامل در ادامه بررسی شده‌اند:
- ساختار داخلی واژن
واژن دارای انحنای طبیعی و همچنین شیارهایی است که می‌تواند هوای وارد شده را به دام بیندازد.
- انقباض ماهیچه‌های دیواره واژن
هنگامی که ماهیچه‌های واژن به‌صورت ناگهانی منقبض می‌شوند، هوا به داخل واژن کشیده شده و حبس می‌شود و سپس با استراحت ماهیچه به‌صورت ناگهانی خارج می‌گردد.
- ترشحات زیاد
ترشحات زیاد رحم و غلظت آن می‌تواند منجر به جمع شدن هوا در داخل واژن شود و به دلیل چسبنده بودن این ترشحات، ممکن است منافذ واژن را به طور موقت مسدود کرده و از خروج هوا جلوگیری کنند.
- خشکی واژن
خشکی واژن باعث کاهش انعطاف‌پذیری دیواره‌های آن می‌شود. بنابراین دیواره‌ها به یکدیگر می‌چسبند و در هنگام جداشدن باعث حبس هوا داخل واژن می‌شوند.
عضلات کف لگن
عضلات و بافت‌های لگن نقش مهمی در نگه‌داشتن اندام‌های لگن مانند واژن، مثانه، رحم، مجرای ادرار و راست روده دارند. هنگامی که این عضلات ضعیف شوند توانایی آن‌ها در نگه‌داشتن دیواره‌های واژن کاهش می‌یابد. در نتیجه ممکن است این دیواره‌ها کمی افتاده یا بازتر شوند که فضای بیشتری برای ورود و حبس هوا ایجاد می‌کند.
تغییرات هورمونی
کاهش استروژن می‌تواند باعث کاهش رطوبت واژن شود که می‌تواند خشکی واژن و کاهش انعطاف‌پذیری آن را به همراه داشته باشد. در نتیجه در اثر انعطاف‌پذیری کم، واژن هوا را به‌صورت ناگهانی آزاد می‌کند. علاوه بر این کاهش استروژن منجر به ضعف عضلات کف لگن و کاهش استحکام بافت‌های واژن می‌شود که می‌تواند منجر به خروج باد از واژن شود.
افزایش پروژسترون می‌تواند باعث شل‌شدن عضلات کف لگن، افزایش حجم کانال واژن و تغییر در فشار داخلی آن شود و خروج باد از واژن را به همراه داشته باشد.
عوامل مختلفی می‌توانند باعث ورود هوا به داخل واژن و خروج ناگهانی آن شوند. در ادامه تعدادی از این عوامل را بررسی می‌کنیم:
ورزش
معمولاً ورزش‌هایی که نیاز به خم‌شدن و کشش زیاد دارند و در حین انجام آن‌ها لگن باز می‌شود، می‌توانند باعث به دام افتادن هوا در داخل واژن و خروج آن در حرکات بعدی شوند. از جمله این ورزش‌ها می‌توان به یوگا، پیلاتس، ژیمناستیک و اسکوات اشاره کرد.
در حین رابطه
رابطه جنسی یکی از شایع‌ترین علل خروج باد از واژن است. حرکت آلت مرد در داخل واژن می‌تواند باعث ورود هوا به داخل واژن شود و خروج آن می‌تواند باعث خروج این هوا شود. همچنین هنگامی که عضلات شما به دلیل ارگاسم منقبض می‌شوند امکان خروج باد از واژن وجود دارد. علاوه بر این تغییر پوزیشن مکرر در حین رابطه جنسی می‌تواند باعث خروج باد از واژن شود.
زایمان
زایمان می‌تواند یکی دیگر از دلایل خروج باد از واژن باشد. بعد از زایمان ممکن است عضلات واژن و کف لگن دچار پارگی، ضعف یا گشادی شوند؛ بنابراین توانایی این عضلات در کنترل جریان هوا کاهش می‌یابد که باعث ورود هوای بیشتر به داخل واژن می‌شود.
ورود اجسام به واژن
هنگامی که اجسامی مانند ابزارهای پزشکی، تامپون و کاپ قاعدگی به داخل واژن وارد می‌شوند، هوا در داخل واژن محبوس می‌شود. سپس با خروج جسم یا تغییر وضعیت بدن فشار درون واژن کاهش می‌یابد و هوا به سرعت از آن خارج می‌شود.
بالا رفتن سن
با افزایش سن و به‌ویژه پس از یائسگی سطح استروژن کاهش می‌یابد که باعث نازک‌تر شدن و کاهش انعطاف‌پذیری دیواره‌های واژن و کاهش رطوبت آن می‌شود. این تغییرات می‌توانند باعث ورود هوا به داخل واژن و خروج ناگهانی آن شوند. علاوه بر این در سنین بالا، عضلات کف لگن دچار ضعف شده و توانایی آن‌ها در حفظ فشار داخلی واژن کاهش می‌یابد که منجر به خروج باد از واژن می‌شود.
تحرک کم
فعالیت بدنی کم ممکن است باعث ضعف عضلات کف لگن و واژن شود که توانایی آن‌ها در حفظ فشار داخلی واژن را کاهش می‌دهد. در صورتی که کم‌تحرکی منجر به افزایش وزن شود، این اضافه وزن می‌تواند باعث ایجاد فشار بر عضلات کف لگن و کاهش توانایی آن‌ها در کنترل خروج هوا از واژن شود.
بارداری
در بارداری عواملی مانند تغییرات هورمونی، ریلکس شدن ماهیچه قسمت لگن، تغییر در ترشحات و گشادشدن کانال واژن می‌توانند باعث ورود هوای بیشتر به داخل واژن و حبس آن شوند. در این دوران تغییرات هورمونی معمولاً شامل افزایش استروژن و پروژسترون می‌شود و افزایش استروژن خود می‌تواند ترشحات واژن را افزایش دهد. همچنین معمولاً در این دوران ترشحات واژن افزایش پیدا می‌کنند و باعث ایجاد محیط غلیظی می‌شوند که می‌تواند هوا را به دام بیندازد.
قاعدگی
چرخۀ قاعدگی با تغییرات هورمونی همراه است. معمولاً در روزهای 15ام تا 28ام این چرخه کاهش استروژن و افزایش پروژسترون اتفاق می‌افتد که می‌تواند باعث کاهش رطوبت واژن شود. همچنین در طول قاعدگی، رحم برای خارج کردن خون منقبض می‌شود که می‌تواند فشار ناحیه لگن را تغییر دهد. این تغییرات فشار هوا را به داخل واژن می‌کشد و باعث خروج باد از واژن می‌شود.
آیا خروج باد از واژن ممکن است خطرناک باشد؟
گاهی اوقات خروج باد از واژن طبیعی نیست و نشان‌دهندۀ مشکلاتی مانند اختلالات کف لگن و فیستول است؛ بنابراین شناخت سایر علائمی که در اثر این بیماری‌ها بروز پیدا می‌کنند می‌تواند به تشخیص علت دقیق خروج باد از واژن و درمان آن کمک کند.
افتادگی لگن
افتادگی لگن زمانی اتفاق می‌افتد که یک یا چند اندام موجود در لگن از موقعیت خود خارج شوند. این عارضه که در اثر ضعیف شدن عضلات و بافت‌های کف لگن اتفاق می‌افتد می‌تواند باعث ایجاد برآمدگی در واژن و خروج باد از آن شود. برای تشخیص این عارضه در خانه می‌توانید از راهکارهای ارائه شده در جدول زیر کمک بگیرید، اما برای ارزیابی دقیق‌تر و درمان آن باید حتماً به پزشک مراجعه کنید.
| علائم |
|---|
| – برآمدگی در دهانه واژن یا خارج از آن – فشار، سنگینی یا درد لگن – درد پایین کمر – احساس نیاز فوری به ادرار کردن – عدم توانایی تخلیه کامل مثانه – جریان ضعیف ادرار – تخلیه نشدن کامل مدفوع – درد در حین رابطه |
| افراد مستعد |
| – خانم‌های دارای سابقۀ چند زایمان – خانم‌های یائسه – خانم‌های دارای سابقۀ خانوادگی افتادگی لگن – خانم‌های دارای اضافه وزن – خانم‌های دارای سابقۀ جراحی لگن – خانم‌های مبتلا به سرفه مزمن یا یبوست |
| تشخیص در خانه |
| – روی پله به گونه‌ای بایستید که یک پا روی پله پایینی و پای دیگر روی پله بالایی باشد و با دست ناحیه واژن را لمس کنید و چک کنید که آیا توده‌ای حس می‌کنید یا خیر. – علائم خود را یادداشت و بررسی کنید که چه زمانی و در هنگام انجام چه فعالیت‌هایی بدتر می‌شوند. |
فیستول
فیستول واژن یک منفذ غیرطبیعی است که بین دیواره واژن و اندام‌های مجاور آن مانند دستگاه ادراری یا گوارش ایجاد می‌شود. این عارضه ممکن است در اثر عواملی مانند زایمان، جراحی، آسیب یا عفونت بروز پیدا کند. معمولاً زمانی که فیستول بین واژن و دستگاه گوارش ایجاد شود، باعث ورود گازهای معده به واژن و ایجاد مشکل خروج باد از واژن می‌شود.
| علائم |
|---|
| – بی‌اختیاری ادرار – التهاب پوست در ناحیه بین واژن و مقعد – رابطه جنسی دردناک – عفونت‌های مکرر دستگاه ادراری، کلیه یا واژن – ترشحات بدبو از واژن – بی‌اختیاری مدفوع – خونریزی مقعد یا واژینال – نشت ادرار یا مدفوع از واژن |
| افراد مستعد |
| – خانم‌های دارای زایمان طولانی‌مدت – خانم‌های دارای سابقۀ جراحی لگن یا شکم – خانم‌های دارای سابقۀ پرتودرمانی لگن – خانم‌های دارای بیماری‌های التهاب روده – خانم‌های مبتلا به سرطان‌های خاص – خانم‌های با عفونت درمان نشده |
| تشخیص در خانه |
| – توجه به هرگونه ترشح غیر عادی واژن به خصوص اگر با خروج باد همراه باشد. – توجه به نشت ادرار یا مدفوع از واژن – در نظر داشتن سابقۀ پزشکی خود مانند داشتن سابقۀ جراحی، پرتودرمانی یا زایمان که خطر را افزایش می‌دهند. |
درمان خروج باد از واژن
خروج باد از واژن معمولاً طبیعی است و به درمان خاصی نیاز ندارد؛ زیرا در بیشتر موارد ناشی از علت‌هایی مانند رابطه جنسی، ورزش و قاعدگی است. بنابراین در مواردی که ناشی از فیستول یا افتادگی لگن نباشد با راهکارهای زیر می‌توان آن را کاهش داد یا از بروز آن جلوگیری کرد.
روش‌های جلوگیری
از جمله روش‌های جلوگیری از مشکل خروج باد از واژن می‌توان به ورزش کگل، استفاده از پوزیشن‌های مناسب حین رابطه و تغذیه اشاره کرد. در ادامه توضیحات بیشتری در مورد این راهکارها داده شده است:
ورزش کگل
برای انجام این تمرین ابتدا مطمئن شوید که مثانه شما خالی است. سپس در حالت نشسته یا خوابیده عضلات کف لگن خود را مانند حالتی که می‌خواهید از ادرار کردن جلوگیری شود، منقبض کنید. عضلات را 10 ثانیه در این حالت نگه داشته و سپس آن‌ها را رها کنید. این تمرین را سه بار در روز و هر بار 10 تا 15 مرتبه انجام دهید. تمرین کگل با تقویت عضلات کف لگن می‌تواند از خروج باد از واژن جلوگیری کند.
در صورتی که رابطه جنسی دردناک دارید قبل از انجام تمرین کگل با پزشک مشورت کنید، زیرا این تمرین می‌تواند باعث سفت شدن عضلات واژن و تشدید درد در حین رابطه شود. همچنین به هیچ‌وجه هنگام ادرار کردن تمرین کگل را انجام ندهید، زیرا می‌تواند به کلیه‌ها و مثانه آسیب برساند.
استفاده از پوزیشن‌های مناسب حین رابطه
بهتر است تا حد ممکن از پوزیشن‌هایی که باعث ورود هوای بیشتر به داخل واژن می‌شوند خودداری کنید. از جمله این پوزیشن‌ها می‌توان به باز نگه‌داشتن پاها برای مدت طولانی اشاره کرد. همچنین می‌توانید هر بار با تغییر عواملی مانند زاویه بدن در حین رابطه یا تغییر سرعت انجام فعالیت جنسی نسبت به دفعه قبل بررسی کنید که در کدام حالت این مشکل کمتر پیش می‌آید و همیشه در حین رابطه از آن موقعیت استفاده کنید. اما توجه داشته باشید که حین انجام رابطه پوزیشن خود را مکرراً تغییر ندهید؛ زیرا باعث تشدید خروج باد از واژن می‌شود.
تغذیه
منبع و دلیل علمی وجود ندارد که نشان دهد رژیم غذایی، تأثیر مستقیم بر مشکل خروج باد از واژن می‌گذارد. اما با داشتن رژیم غذایی که هورمون‌های استروژن و پروژسترون را در تعادل نگه دارد می‌توان تا حدی از این مشکل جلوگیری کرد. مصرف مواد غذایی حاوی فیتواستروژن مانند میوه، سبزی، حبوبات، آجیل و دانه‌ها کمک بزرگی به تنظیم استروژن در سطح نرمال می‌کند. از جمله مواد غذایی حاوی این ماده ارزشمند می‌توان به سویا و محصولات آن، نخود، بادام‌زمینی، دانه‌های کتان، سیر، هویج، سیب‌زمینی و برخی میوه‌ها مانند سیب و انار اشاره کرد.
درمان‌های گیاهی
درمان یا داروی گیاهی وجود ندارد که به طور مستقیم بر خروج باد از واژن تأثیر بگذارد و در مقالات معتبر علمی ذکر شده باشد. اما داروهای گیاهی مختلف می‌توانند به تعادل هورمون‌ها، کاهش عارضه‌هایی مانند خشکی واژن یا تقویت عضلات کف لگن کمک کنند و از این طریق باعث جلوگیری از بروز مشکل خروج باد از واژن شوند. در ادامه تعدادی از این داروها را بررسی می‌کنیم. همچنین توصیه می‌شود که برای مصرف این داروهای گیاهی و نحوه و مقدار مصرف آن‌ها حتماً از یک متخصص مشاوره بگیرید.
مریم گلی
این گیاه دارای مکانیسم اتصال به گیرنده‌های مغز است و از این طریق می‌تواند اثرات مثبتی بر سطح استروژن داشته باشد. یکی از رایج‌ترین روش‌های مصرف مریم گلی تهیه دمنوش آن است که باید یک تا سه بار در روز مصرف شود. برای این کار یک تا دو قاشق از برگ خشک این گیاه را در یک لیوان آب جوش ریخته و بگذارید ده دقیقه دم بکشد (منبع).
کوهوش سیاه
ترکیبات موجود در این گیاه به گیرنده‌های استروژن متصل می‌شوند و می‌توانند سطح استروژن را افزایش دهند. برای تهیه چای کوهوش سیاه، یک قاشق چای‌خوری از ریشه خشک این گیاه را در یک فنجان آب جوش بریزید و بگذارید ۱۰ تا ۱۵ دقیقه دم بکشد. معمولاً می‌توانید روزانه یک تا دو بار این دمنوش را مصرف کنید (منبع).
رازیانه
این گیاه به دلیل دارابودن موادی مانند اسیدپالمیتیک و بتاسیتوسترول، دارای اثرات ضدالتهابی و کاهش خشکی واژن است و از این طریق می‌تواند از مشکل خروج باد از واژن جلوگیری کند. برای مصرف آن یک تا دو قاشق از دانه رازیانه را در یک لیوان دم‌کرده و روزی یک تا دو بار نوش جان کنید (منبع).
علف چای (گل راعی)
این گیاه می‌تواند برای رفع خشکی واژن استفاده شود. دم کردن چای آن تنها ۱۰ دقیقه طول می‌کشد و با یک یا دو بار مصرف آن در طول روز می‌توانید احساس بهتری داشته باشید و خروج باد از واژن را کاهش دهید (منبع).
شبدر قرمز
این گیاه دارای ترکیبات فیتواستروژن است و می‌تواند با افزایش استروژن به رفع مشکل خروج باد ناشی از کمبود این هورمون کمک کند. برای مصرف این گیاه یک قاشق چای‌خوری از آن را در یک لیوان آب جوش دم کنید و یک تا دو بار در طور روز آن را بنوشید. مصرف روزانه شبدر قرمز به طور منظم می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر تغییرات هورمونی داشته باشد (منبع).
اقاقیا (صمغ عربی)
این گیاه برای تقویت عضلات کف لگن، رفع افتادگی و کاهش عوارض آن مفید است. چای این گیاه باید مانند سایر گیاهان حدود ۱۰ دقیقه دم بکشد و یک تا دو بار در روز مصرف شود (منبع).
در صورتی که با وجود انجام راهکارهای ارائه شده مشکل خروج باد از واژن برطرف نشود، یا ناشی از سایر عارضه‌ها مانند افتادگی لگن یا رحم و گشادی واژن باشد، راه‌های دیگری برای حل مشکل وجود دارند که از آن جمله می‌توان به جراحی‌های پرینورافی و واژینوپلاستی اشاره کرد که در ادامه در مورد آن‌ها توضیح بیشتری داده شده است.
- پرینورافی
این جراحی که کاربرد زیبایی و درمانی دارد، برای تقویت و ترمیم عضلات پرینه که در زیر دهانه واژن قرار گرفته است، انجام می‌شود. افرادی که به دلیل عواملی مانند زایمان دچار پارگی یا ضعف عضلات پرینه شده‌اند، ممکن است خروج باد از واژن را تجربه کنند. در این موارد، انجام پرینورافی، هم زیبایی طبیعی ناحیۀ پرینه را باز می‌گرداند و هم عوارض آن مانند خروج باد از واژن را از بین می‌برد.
- واژینوپلاستی
واژینوپلاستی نوعی جراحی زیبایی ترمیمی است که برای رفع شلی واژن و عوارض آن مانند خروج باد از واژن انجام می‌شود. در این جراحی پوست‌های اضافی برداشته شده و کانال واژن تنگ‌تر می‌شود. بنابراین بعد از جراحی هم دهانه واژن تنگ‌تر و زیباتر می‌شود و هم واژن حساسیت بیشتری پیدا می‌کند که باعث بهبود رضایت جنسی خواهد شد.
سوالات متداول
آیا خروج باد از واژن در پریود نشانۀ مشکل جدی است؟
خیر، این مسئله در اثر تغییرات هورمون در چرخۀ قاعدگی اتفاق می‌افتد و طبیعی است.
خروج باد از واژن در دختران باکره نشانۀ چیست؟
خروج باد از واژن در دختران جوان به دلیل تجمع هوا در واژن است و معمولاً نشانۀ مشکل جدی نیست. این عارضه معمولاً در هنگام انجام ورزش‌هایی مانند یوگا و پیلاتس بیشتر اتفاق می‌افتد.
آیا خروج باد از واژن می‌تواند نشانۀ بارداری باشد؟
معمولاً خیر، زیرا خروج باد از واژن یکی از عوارض بارداری است، اما معمولاً در ماه‌های اول رخ نمی‌دهد و بنابراین نمی‌تواند نشانۀ باردار بودن فرد باشد.
علت خروج باد از واژن هنگام بلند شدن بعد از دراز کشیدن چیست؟
در حالت دراز کشیده این امکان وجود دارد که باد وارد واژن شود و در آن‌جا حبس گردد که با بلند شدن و فشار آمدن بر آن یک دفعه خارج می‌گردد.
چه عاملی بعد از زایمان طبیعی باعث خروج باد از واژن می‌شود؟
بعد از زایمان عوامل مختلفی مانند ضعف عضلات کف لگن، تغییرات هورمونی، گشاد شدن دهانه واژن و تغییرات در فشار داخلی رحم می‌توانند باعث خروج باد از واژن شوند.
آیا خروج باد از واژن وضو را باطل می‌کند؟
خیر، خروج باد از واژن باعث باطل شدن وضو نخواهد شد.
برای رفع خروج باد از واژن قبل و بعد از پریود چه کار می‌توان کرد؟
مؤثرترین راه مصرف رازیانه است که نه تنها به شروع قاعدگی کمک می‌کند، بلکه سطح استروژن را تنظیم می‌کند و می‌تواند باعث کاهش خروج باد از واژن شود.