لیزردرمانی یک درمان جدید برای بی اختیاری ادرار است که با استفاده از اشعه لیزر، بدون نیاز به بیهوشی و با بیحسی موضعی انجام میشود. این روش درمانی مناسب افراد دارای بیاختیاری ادرار فوریتی و استرسی است. لیزردرمانی با اعمال لیزر به دیواره واژن باعث تولید کلاژن و الاستین میشود و به سفتشدن عضلات کف لگن، و تقویت عضلات کنترلکننده ادرار کمک میکند. لیزردرمانی یک روش درمانی کم تهاجمی، بدون درد، با عوارض محدود و موقت، میزان اثربخشی و پایداری مناسب به شمار میرود.
چرا لیزر به درمان بیاختیاری ادرار کمک میکند؟
لیزردرمانی یک درمان کم تهاجمی جدید برای بی اختیاری ادرار است. این فرآیند، شامل استفاده از دستگاه لیزر تخصصی است که پالسهای انرژی کنترل شده را ساطع میکند و با افزایش ضخامت دیواره واژن و تقویت عضلات کف لگن به بهبود عملکرد مجرای ادرار و مثانه منجر میشود. در این روش درمانی، از لیزر بهمنظور تحریک تولید کلاژن و الاستین و بهبود خونرسانی و عملکرد عصبی عضلات کف لگن استفاده میشود.
یکی از بهترین دستگاههای مورد استفاده برای درمان بیاختیاری ادرار با لیزر، دستگاه لیزر مونالیزا تاچ است. این دستگاه از ایمنی بالایی برخوردار است و از تکنولوژی لیزر ND:YAG استفاده میکند که به دلیل عدم تماس با پوست و بافتهای جانبی کمترین آسیب را وارد میکند. استفاده از لیزر مونالیزا تاچ تعداد جلسات لازم برای درمان بیاختیاری ادرار با لیزر را به حداقل میرساند و معمولاً زمان بازیابی سریعتری نسبت به سایر دستگاهها دارد.
آیا بیاختیاری ادرار با لیزر بهصورت قطعی درمان میشود؟
مشاهدات و مطالعات مختلف انجام شده در حوزه درمان بیاختیاری ادرار حاکی از آن است که استفاده از لیزر تأثیر قابلتوجهی در کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی افراد دارای بیاختیاری دارد. استفاده از لیزر عمدتاً برای درمان بیاختیاری ادرار استرسی یا فشاری و همچنین بیاختیاری ادرار فوریتی یا اضطراری مؤثر است.
بیاختیاری ادرار استرسی چیست؟
بی اختیاری ادرار استرسی (Stress Urinary Incontinence یا SUI) نوعی بی اختیاری ادرار است که در آن ادرار به صورت ناخواسته و در مواقعی از فشار و استرس فیزیکی مانند خندیدن، سرفهکردن، پریدن، تنش شکمی و غیره نشت میکند. این نوع بی اختیاری ادرار معمولاً به علت ضعف عضلات کف لگن و عدم توانایی آنها در حفظ فشار ادرار در موقعیتهای استرسی رخ میدهد. بی اختیاری ادرار استرسی میتواند ناشی از بارداری، زایمان، یائسگی، افزایش سن، چاقی یا عوامل دیگر باشد، با این حال، احتمال بروز آن در تمامی سنین وجود دارد.
نکته قابلتوجه این است که میزان تأثیر و پایداری این نوع درمان، برای تمام افراد یکسان نیست و به عوامل متعددی بستگی دارد. مدت و پایداری اثر ممکن است بسته به ویژگیهای فردی مانند شدت بیماری، علت زمینهای، و همچنین سبک زندگی بیماران متفاوت باشد. درحالیکه برخی از افراد ممکن است بهبود قابلتوجهی را در علائم خود تجربه کنند، برخی دیگر ممکن است با نتایج متوسطتری مواجه شوند. علاوه بر این، برخی از بیماران ممکن است برای حفظ نتایج به جلسات دورهای یا درمانهای اضافه نیز نیاز داشته باشند.
ذکر این نکته حائز اهمیت است که درمان بی اختیاری ادرار با لیزر در مراحلی که بیماری شدت کمتری دارد نتیجهبخش است و معمولاً با انجام یک یا چهار جلسه درمان با فاصله یک ماه، بیمار بهبود قابلتوجهی را در علائم خود مشاهده میکند. بااینوجود، برخی از افراد ممکن است عود علائم را با گذشت زمان تجربه کنند، بهخصوص اگر علل زمینهای بیاختیاری ادرار، مانند ضعیفشدن عضلات کف لگن یا تغییرات هورمونی، باقی بماند یا پیشرفت کند. در چنین شرایطی، درمان باید بهصورت دورهای (یک تا دو جلسه در هر دوره) تکرار شود.
بیاختیاری ادرار فوریتی یا اضطراری چیست؟
این نوع از بیاختیاری ادرار زمانی رخ میدهد که احساس نیاز شدید و فوری تخلیه ادرار در فرد ایجاد شود، اما فرصت دفع ادرار فراهم نشده و دچار بیاختیاری ادرار شود. انجام جراحی برای درمان این نوع از بیاختیاری ممکن است نتیجهبخشی لازم را نداشته باشد و حتی در برخی موارد، با انجام جراحیهایی مانند جراحی افتادگی مثانه و رحم ممکن است بیاختیاری ادرار بدتر شود. یکی از بهترین و مؤثرترین روشهای درمان بیاختیاری فوریتی، درمان با لیزر است که میتواند در انجام یک تا چهار جلسه این نوع از بیاختیاری را به مقدار قابل توجهی کنترل و درمان کند.
درمان بیاختیاری ادرار با لیزر برای چه افرادی مناسب است؟
استفاده از لیزر در درمان انواع بیاختیاری ادرار خصوصاً انواع استرسی و فوریتی آن بسیار مؤثر است. بهمنظور تشخیص میزان اثربخشی این درمان، پزشک متخصص ابتدا باید شدت بی اختیاری را ارزیابی کند تا مشخص شود که مراجعهکننده کاندیدای مناسبی برای لیزردرمانی به شمار میرود یا خیر. علاوه بر این، لیزردرمانی ممکن است برای افرادی در نظر گرفته شود که اقدامات محافظهکارانه مانند تمرینات کف لگن (تمرینات کگل)، اصلاحات رفتاری یا تمرین مثانه را امتحان کردهاند، اما به نتایج رضایتبخشی دست نیافتهاند. همچنین لیزردرمانی میتواند جایگزین یا کمکی برای این روشهای محافظهکارانه باشد.
لازم به ذکر است که سلامت عمومی و سابقه پزشکی فرد نیز در تشخیص این موضوع درمان بی اختیاری ادرار با لیزر برای چه افرادی مناسب است، اهمیت قابلتوجهی دارد. به همین منظور، پزشک ممکن است عواملی مانند شرایط زمینهای پزشکی، جراحیهای قبلی، داروهای فعلی و هرگونه منع مصرفی که ممکن است بر ایمنی یا اثربخشی درمان تأثیر بگذارد را در نظر گیرد.
همچنین، مراجعهکنندگان باید در نظر داشته باشند که اگر چه لیزردرمانی میتواند بهبود قابلتوجهی را برای برخی افراد ایجاد کند، ممکن است مشکل بیمار را به طور کامل درمان نکند و پایداری نتایج این درمان به عوامل متعددی بستگی دارد؛ بنابراین، درمان بی اختیاری ادرار با لیزر برای افرادی مناسب است که با درنظرگرفتن شرایط خود، انتظارات واقعبینانهای را از این درمان در نظر داشته باشند.
بسیاری از متقاضیان این درمان، بانوانی هستند که بر اثر زایمان، افزایش سن و سایر عوامل دچار افتادگی مثانه شدهاند و با مشکل کنترل ادرار مواجه هستند. تجربه درمان موفق برای افرادی با شرایط مشابه، گویای این موضوع است که لیزر درمانی راهکار مناسبی برای بانوان دچار به بیاختیاری ادرار خفیف تا متوسط به شمار میرود.
درمان بیاختیاری ادرار با لیزر برای چه کسانی مناسب نیست؟
لیزردرمانی برای بیمارانی که دارای عفونتهای فعال، بیماریهای زمینهای بدخیم، یا اختلالات خونریزی در ناحیه تناسلی هستند توصیه نمیشود. لیزردرمانی برای بیمارانی که دارای عفونتهای فعال، بیماریهای زمینهای بدخیم، یا اختلالات خونریزی در ناحیه تناسلی هستند توصیه نمیشود. بیماران باردار، شیرده یا بانوانی که از دستگاههای کنترل بارداری داخل رحمی استفاده میکنند باید قبل از انجام لیزردرمانی با پزشک خود مشورت کنند. بانوانی که قصد انجام درمان لیزر برای بی اختیاری ادراری را دارند، باید در هر زمانی از ماه غیر از دوران قاعدگی برای جلسه درمانی خود اقدام کنند. علاوه بر این، درمان بی اختیاری ادرار با لیزر برای افراد با شرایط زیر، گزینه مناسبی به شمار نمیرود.
- بیاختیاری ادرار بسیار شدید
- افتادگی یا پرولاپس اندام لگنی مرحله دو به بالا
- بیماریهای خودایمنی
- دیابت کنترل نشده
آمادگی قبل از جلسه لیزر
درمان بی اختیاری ادرار با لیزر نیز مانند سایر درمانهای پزشکی نیازمند رعایت نکاتی برای آمادگی قبل از جلسه درمان است. در ادامه این نکات به طور کامل توضیح داده میشوند:
بررسی کامل سوابق پزشکی و معاینه فیزیکی
- ارزیابی عضلات کف لگن: پزشک ممکن است معاینه عضلات کف لگن را برای ارزیابی قدرت و توان عضلات شما انجام دهد. این موضوع به تنظیم برنامه درمانی برای هدف قراردادن نواحی خاص کمک میکند.
- ارزیابی پزشکی: بسته به سابقه پزشکی شما، ممکن است نیاز به آزمایشهای اضافی مانند آزمایش خون یا آزمایش ادرار برای رد هر گونه بیماری زمینهای یا منع مصرف داروهایی که میتواند بر درمان تأثیر بگذارد، باشد.
- قطع برخی از داروها: پزشک خود را در مورد داروهای رقیقکننده خون که مصرف میکنید مطلع کنید، زیرا ممکن است نیاز به تنظیم موقت یا قطع موقت آنها قبل از عمل برای بهحداقلرساندن خطر خونریزی داشته باشد. علاوه بر این، برخی مکملهای گیاهی یا داروهایی که بر لختهشدن خون تأثیر میگذارند نیز ممکن است نیاز به قطع موقت داشته باشند. تمام داروها و مکملهایی که مصرف میکنید را از قبل با پزشک خود در میان بگذارید.
اجتناب از فعالیتهای خاص
- ورزش شدید: چند روز قبل از درمان از فعالیتهای بدنی شدید خودداری کنید تا تحریک را به حداقل برسانید و بهبودی را بهبود بخشید.
- رابطه جنسی: برای جلوگیری از عفونت و ناراحتی احتمالی، بهتر است حداقل ۲۴ ساعت قبل از عمل از رابطه جنسی خودداری کنید.
- استفاده از شویندهها یا داروهای محرک واژن: در روزهای منتهی به درمان از شویندهها مواد محرک واژن استفاده نکنید.
سایر ملاحظات
- در مورد آلرژیها یا حساسیتها صحبت کنید: پزشک خود را در مورد هرگونه آلرژی یا حساسیتی که به داروها، لاتکس یا سایر مواد استفاده شده در طول عمل دارید، مطلع کنید.
- برای رفتوآمد به منزل پس از درمان برنامهریزی کنید: ازآنجاییکه ممکن است بعد از درمان احساس ناراحتی یا ترشح خفیف کنید، ترتیبی دهید که شخصی بعد از جلسه شما را به خانه برساند.
- لباسهای راحت بپوشید: لباسهای گشاد و راحت بپوشید که درآوردن و پوشیدن آنها بهراحتی قابلانجام باشد.
درمان بیاختیاری ادرار با لیزر چگونه انجام میشود؟
شاید مهمترین سؤال برای افرادی که قصد اقدام برای درمان بی اختیاری ادرار با لیزر را دارند این باشد که فرآیند این درمان، به چه صورت است. فرآیند درمان را بهصورت مرحلهبهمرحله از لحظه ورود به مطب تا پایان درمان به شرح زیر است:
- درازکشیدن بیمار روی میز زنان و ورود یک اسپکولوم استریل به واژن برای نمایش دیواره واژن.
- دریافت آنتیبیوتیکهای لازم برای جلوگیری از بروز عفونت قبل از شروع درمان که یک اقدام پیشگیرانه برای کاهش خطر عفونت بعد از عمل است.
- دریافت بیحسی موضعی (به صورت تزریقی) که ناحیه واژن را بی حس میکند و ناراحتی را در حین عمل کاهش میدهد.
- ورود یک پروب لیزر به داخل اسپکولوم که در امتداد دیواره واژن حرکت میکند و پالسهای لیزر را به مخاط میرساند. انرژی لیزر باعث تحریک تولید کلاژن، عروق خونی و ضخامت بافت در پوشش واژن میشود که میتواند عملکرد مجرای ادرار و مثانه را بهبود بخشد و نشت ادرار را کاهش دهد.
- پروب لیزر در امتداد دیوارههای قدامی، خلفی و جانبی واژن میچرخد و حرکت میکند تا تمام محیط و طول کانال واژن را پوشش میدهد. این مرحله حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه طول میکشد و بدون درد است.
- درمان پایانیافته و بیمار میتواند بلافاصله پس از لیزر کلینیک را ترک کند و فعالیتهای عادی خود را از سر بگیرد.
مراقبتهای بعد از جلسه لیزر
بهطورکلی، برای درمان بی اختیاری ادرار با لیزر به هیچ مراقبت یا دارو خاصی بعد از عمل نیاز نیست. تنها نکته قابلتوجه این است که فرد به مدت یک هفته پس از عمل، از رابطه جنسی، استفاده از تامپون، حمام آب گرم، استخر و جکوزی پرهیز کند. همچنین، بسته بهشدت بی اختیاری ادرار و پاسخ فردی، بیمار ممکن است به جلسات درمانی بیشتری نیاز داشته باشد. جلسات معمولاً بین چهار تا شش هفته فاصله دارند.
عوارض درمان بیاختیاری ادرار با لیزر
بهطورکلی، عوارض درمان بی اختیاری ادرار با لیزر نادر و معمولاً خفیف و گذرا هستند. شایعترین عوارض گزارش شده در مورد این نوع درمان عبارتاند از:
- سوزش، خارش یا خشکی واژن
- ترشح یا خونریزی واژن
- عفونت ادراری یا سوزش ادرار
- درد یا ناراحتی لگن
مطالعات نشان میدهد که میزان بروز این عوارض بسته به نوع و شدت لیزر، تعداد و دفعات جلسات و ویژگیهای بیمار از صفر تا ۱۵.۴% متغیر است (منبع). بیشتر این عوارض بهصورت خودبهخود یا با درمان محافظهکارانه طی چند روز یا چند هفته برطرف میشوند. هیچ عارضه جانبی جدی، مانند اسکار واژن، فیستول یا آسیب اندام در هیچ یک از مطالعات انجام شده روی درمان بی اختیاری ادرار با لیزر گزارش نشده است. علاوه بر این، بسیاری از این عوارض موقت نیز، با مراجعه به پزشک متخصص و مجرب قابلپیشگیری هستند.
مقایسه لیزردرمانی با سایر روش های درمان بی اختیاری ادرار
به طور کلی روشهای مختلفی برای درمان بی اختیاری ادرار وجود دارد که هر یک از آنها مزایا و معایب خود را دارند. بررسی مزایای و معایب هر روش درمانی پیش از هر گونه اقدامی ضروری است. جدول زیر مقایسه جامعی را در مورد میزان اثرگذاری، عوارض جانبی و پایداری روشهای درمان بی اختیاری ادرار ارائه میدهد. بر اساس اطلاعات این جدول، مزایای بارز لیزردرمانی در مقایسه با سایر روشها شامل عدم وجود عوارض جانبی، پایداری و اثرگذاری قابل توجه میشوند.
روشهای درمانی | تأثیرگذاری روش درمانی | عوارض جانبی درمان | ماندگاری روش درمانی |
---|---|---|---|
ورزشهای تقویت عضلات کف لگن | در مراحل ابتدایی مؤثرتر است و میزان اثرگذاری آن به ممارست و تکرار تمرینها وابسته است. | ندارد | وابسته به درجات بیاختیاری و تکرار تمرینها |
دارو درمانی | داروهای مختلف بر اساس شرایط و نوع بیاختیاری ادرار تجویز میشوند که برخی از آنها اثربخش هستند و برخی دیگر میتوانند منجر به وخیمتر شدن شرایط بیمار شوند. | مشکلات هورمونی تداخلات دارویی | میزان ماندگاری نامشخص، نتایج متفاوت در بیماران مختلف |
تحریک الکتریکی | اثربخشی کم | ندارد | یک تا چند ماه |
جراحی | از این درمان معمولاً در درجات بالاتر بیاختیاری استفاده میشود و برای بیمارانی در این شرایط روش موثری به شمار میرود. | – مشکل موقتی در دفع ادرار – ایجاد علائم جدید بی اختیاری (مثانه بیش فعال) – آسیب به دیگر اعضای بدن مثل مثانه، مجرای ادرار یا حالب – خونریزی داخلی – عفونت مجاری ادراری – عفونت در محل برش – رابطه جنسی سخت یا دردناک – بیرون آمدن مواد جراحی به داخل واژن – درد کشاله ران – عوارض و خطرات مربوط به بیهوشی | ماندگاری نسبتاً طولانیمدت |
لیزردرمانی | در درجات اولیه بیاختیاری ادرار روش بسیار مؤثری به شمار میرود. | ندارد | کمترین میزان ماندگاری شش ماه است و برای برخی بیماران میتواند مشکل را به طور کامل برطرف کند. |
هزینه درمان بیاختیاری ادرار با لیزر
هزینه درمان بی اختیاری ادرار با لیزر به عوامل متعددی وابسته است. به طور مثال، میزان تجربه پزشک معالج یکی از عوامل مؤثر بر هزینه نهایی به شمار میرود. علاوه بر این، تجهیزات و مواد مورداستفاده برای درمان تأثیر قابلتوجهی بر هزینه نهایی این درمان دارند. لیزردرمانی میتواند در کلینیکهای خصوصی یا بیمارستان انجام شود که هزینه آنها با یکدیگر متفاوت است. در بیمارستان، از بیحسی موضعی استفاده نمیشود، میزان استریل بودن اتاق عمل بیشتر است و افراد بیشتری نیز برای رسیدگی به بیمار حضور دارند که تمامی این موارد به افزایش هزینه درمان منجر میشود.
- شماره تماس:
- مطب اندرزگو: تهران، بلوار اندرزگو، قیطریه، خیابان سلیمانی غربی (حکمت)، نبش چهار راه اسدی، خیابان کریمی، پلاک 153، طبقه2 واحد5
- مطب نارمک: تهران، نارمک ، خیابان ثانی اول، خیابان سمنگان، پلاک ۱۲۰
سؤالات متداول
لیزر چطور به بازسازی بافت و درمان بی اختیاری ادرار کمک میکند؟
لیزردرمانی از گرما برای تحریک سلولهای بافت استفاده میکند که منجر به بازسازی بافت واژن میشود. این بازسازی شامل تشکیل کلاژن و فیبرهای الاستیک جدید است که باعث تقویت و سفتشدن دیوارههای واژن میشود.
انواع لیزرهای مورداستفاده برای درمان بی اختیاری ادرار با لیزر کداماند؟
دو نوع لیزر اصلی برای این درمان استفاده میشود: لیزر دیاکسیدکربن فرکشنال میکروآبلاتیو (CO2) و لیزر Er:YAG غیر فرسایشی.
تفاوت لیزر دیاکسیدکربن فرکشنال میکروآبلاتیو (CO2) و لیزر Er:YAG غیر فرسایشی در چیست؟
لیزر CO2 تا عمق ۶۰۰ میکرومتر نفوذ میکند و باعث انعقاد پروتئین و نکروز بافت میشود که باعث تکثیر فیبروبلاست و نئوکلاژنز و نئوآنژیوژنز میشود. لیزر غیر فرسایشی اپیتلیوم واژن را دستنخورده باقی میگذارد، اما به عمق ۵۰۰ میکرومتر میرسد. در واقع اثر این لیزر غیر فرسایشی است؛ زیرا توسط آب جذب شده و سپس بافت را گرم میکند و باعث بازسازی کلاژن میشود.
مزایای لیزردرمانی برای بی اختیاری ادرار چیست؟
لیزردرمانی برای دارای مزایای متعددی از جمله کم تهاجمی بودن، بدون درد بودن، عوارض جانبی کم و زمان بهبودی کوتاه است.
آیا لیزردرمانی برای بی اختیاری ادرار یک روش ایمن به شمار میرود؟
لیزردرمانی برای بی اختیاری ادرار یک روش کاملاً ایمن است و عوارض بسیار کمی دارد. شایعترین عوارض خفیف و گذرا هستند، مانند سوزش واژن، خارش، خشکی، ترشح، خونریزی، عفونت، درد یا ادم. تا کنون هیچ عارضه جانبی جدی، درباره این درمان گزارش نشده است.
آیا لیزردرمانی برای بی اختیاری ادرار به بیهوشی نیاز دارد؟
خیر. لیزردرمانی برای بی اختیاری ادرار در محیط مطب درحالیکه بیمار بیدار است انجام میشود. یک پروب لیزر به داخل واژن وارد میشود و در امتداد دیواره واژن حرکت میکند و پالسهای لیزر را به مخاط میرساند.
چند جلسه لیزردرمانی برای بی اختیاری ادرار نیاز است؟
تعداد جلسات لیزردرمانی بی اختیاری ادرار به شدت بی اختیاری ادرار و پاسخ فردی بستگی دارد. میانگین تعداد جلسات یک تا چهار جلسه است.
اثر لیزردرمانی بر بی اختیاری ادرار چقدر طول میکشد؟
مدت و پایداری اثر لیزردرمانی از 6 ماه آغاز میشود و بسته به ویژگیهای فردی و سبک زندگی بیماران ممکن است متفاوت باشد. برخی از بیماران ممکن است برای حفظ نتایج به جلسات نگهداری یا درمانهای اضافی نیاز داشته باشند.
آیا جایگزینی برای لیزردرمانی وجود دارد؟
تمرینات تقویت عضلات کف لگن، اصلاح شیوه زندگی، داروها و جراحی گزینههای دیگری برای درمان بی اختیاری ادراری هستند.
آیا امکان بارداری بعد از لیزردرمانی وجود دارد؟
بله. هیچ مدرکی مبنی بر تأثیر منفی بر باروری یا بارداری پس از لیزردرمانی برای بی اختیاری ادراری وجود ندارد.
اگر در طول عمل نیاز به استفاده از دستشویی داشته باشم چه اتفاقی میافتد؟
شما بهسادگی میتوانید به پزشک متخصص اطلاع دهید، و آنها درمان را متوقف میکنند تا به شما اجازه دهند مثانه خود را تخلیه کنید.