ترکیبات طبیعی موجود در برخی گیاهان، مانند تاننها و مواد قابض، به نظر میرسد میتوانند موجب سفتشدن عضلات و بافت واژن شوند. در این میان عصاره جفت بلوط و گیاه مازو، میتوانند به مدت چند ساعت تا چند روز تأثیر فوری اما موقت بر تنگ شدن واژن داشته باشند.
این در حالی است که روشهایی مانند حمام نشین با آب انار، استفاده از سیر یا آلوئهورا، برخلاف باورهای عمومی، پشتوانه علمی معتبری برای تنگی واژن ندارند. اگرچه این مواد ممکن است در کاهش عفونتها و التهابات ناحیه تناسلی مفید باشند، اما هیچ تأثیری در تنگ شدن واژن نشان ندادهاند. از مؤثرترین روشهای تنگ کننده واژن استفاده از لیزر یا جراحی واژینوپلاستی است.
تنگکنندههای گیاهی واژن؛ بررسی علمی باورهای رایج
در طب سنتی، گیاهان متعددی برای بهبود مشکلات واژن، از جمله درمان عفونتها، التهابات و ایجاد انقباض در عضلات واژن، پیشنهاد شدهاند. اما وقتی صحبت از تنگ شدن واژن با استفاده از گیاهان میشود، موضوع پیچیدهتر میشود.
بسیاری از باورهای مرتبط با تنگکنندههای گیاهی واژن، ریشه در تجربههای سنتی دارند، اما شواهد علمی کمی برای تأیید اثرات آنها وجود دارند. در این مطلب، به بررسی علمی این باورها پرداخته و گیاهان مؤثر در تنگی واژن و موارد کاربرد آنها معرفی خواهند شد.
روشهای سنتی رایج | دارای پشتوانه علمی |
عصاره جفت بلوط | |
مازو | |
آب انار | |
مارچوبه | |
سیر | |
قرص شیاف ماریانا | |
آلوئهورا | |
پوست فندق افسونگر | |
عصاره کوهوش سیاه |
عصاره جفت بلوط
💭 باور رایج
جفت بلوط به لایه داخلی و نازک میوه بلوط (قسمت بین پوست سخت و مغز بلوط) گفته میشود. در باورهای سنتی، عصاره جفت بلوط به دلیل وجود تاننهای قابض، بهعنوان یک ماده طبیعی برای تنگی واژن شناخته شده است. تصور میشود که این ماده با انقباض عضلات صاف واژن، میتواند احساس تنگی ایجاد کرده و با کاهش خشکی واژن، کیفیت روابط جنسی را افزایش دهد.
✅ علم چه میگوید؟
مطالعات علمی نشان دادهاند که عصاره جفت بلوط به دلیل داشتن تاننهای قابض، قادر است به طور موقت باعث تنگی واژن شود. این عصاره همچنین در کاهش علائمی مانند بیاختیاری ادرار، خروج هوا از واژن و کاهش میل جنسی تأثیر مثبتی دارد. اگرچه این عصاره در کوتاهمدت، به بهبود خشکی واژن کمک میکند، اما اگر بیش از حد و طولانیمدت استفاده شود، ممکن است بر رطوبترسانی طبیعی بدن تأثیر منفی گذاشته و پس از قطع مصرف، موجب خشکی شدید واژن شود.
ژلهای حاوی این عصاره در غلظتهای 1.5%، 2% و 2.5% موجود هستند که با ایجاد انقباض سطحی، به احساس تنگی واژن کمک میکنند. اثر این انقباض با از بین رفتن تاننها (مثلاً با شستوشو یا جذب طبیعی توسط بدن)، کاهش مییابد.
برای حفظ ایمنی در طول رابطه جنسی نیز، بهتر است قبل از آن ناحیه واژن را بهطور کامل شستوشو دهید.
مازو
💭 باور رایج
مازو (Oak gall) برجستگیهای کروی شکلی است که روی شاخههای درخت بلوط در اثر نیش حشرات (مانند زنبورهای گال ساز) ایجاد میشود. این حشرات تخمهای خود را داخل برگ یا شاخه قرار میدهند و در پاسخ به این نیش، درخت مادهای ترشح میکند که به شکل مازو تشکیل میشود.
مازو بهویژه عصاره آن، در طب سنتی بهعنوان یک راه طبیعی و مؤثر برای تنگی واژن شناخته میشود. باور عمومی این است که مازو به دلیل داشتن ترکیبات قابض (تاننها)، میتواند عضلات واژن را منقبض کرده و احساس تنگی ایجاد کند. همچنین تصور میشود که مازو علاوه بر تنگی واژن، به بهبود علائمی مانند خشکی، عفونت و بیاختیاری ادرار کمک میکند.
✅ علم چه میگوید؟
برخی مطالعات علمی تأیید میکنند که مازو با دارابودن ترکیبات قابض، میتواند تا حدی به تنگی واژن و افزایش رضایت جنسی کمک کند. بااینحال، پژوهشها هنوز محدود هستند و استفاده مداوم یا غیراصولی ممکن است به خشکی یا تحریک بیشتر واژن منجر شود.
برای بهرهمندی از خواص مازو، بهتر است از محصولات استاندارد و تحتنظر پزشک استفاده کرده و دوز مناسب رعایت شود. زیرا استفاده از ترکیبات خانگی ممکن است موجب عدم رعایت نسبتهای دقیق شده و منجر به التهاب واژن گردد. مازو معمولاً بهصورت موضعی (مانند محلول شستوشو یا حمام نشیمن) یا در قالب شیاف و ژل در دسترس است که اثر آن پس از شستوشو از بین میرود.
باتوجهبه موقتی بودن تأثیر این محصولات، ممکن است فرد تمایل به مصرف مکرر آنها پیدا کند. اما بهتر است از استفاده طولانیمدت و مکرر این محصولات خودداری شود، زیرا مصرف زیاد آنها میتواند باعث اختلال در فلور طبیعی واژن یا تحریک بافتهای آن گردد.
همچنین، باید توجه داشت قبل از رابطه جنسی شستشوی ناحیه واژن ضروری است؛ زیرا علاوه بر برجایگذاشتن بو یا طعم ناخوشایند، بقایای مواد گیاهی یا تاننها ممکن است باعث تحریک پوست یا غشاهای مخاطی شریک جنسی شوند.
استفاده از جفت بلوط و مازو برای زنان باردار بهشدت ممنوع است؛ زیرا باعث انقباض عضلات رحم شده و خطر سقطجنین یا زایمان زودرس را افزایش میدهد.
آب انار
💭 باور رایج
در باور عمومی رایج است که حمام نشین آب انار میتواند به تنگ شدن واژن کمک کند. در طب سنتی نیز انار به دلیل داشتن خواص قابض، ویتامینها و مواد مغذی، بهعنوان یک راه طبیعی برای تنگی واژن معرفی شده است و مردم تصور میکنند که ترکیبات موجود در پوست یا آب انار میتواند به جمعشدن بافتهای واژن و تقویت آنها کمک کند. شاید این باور بیشتر به دلیل طعم گس (قابض) و وجود تاننها در انار است.
✅ علم چه میگوید؟
تحقیقات علمی نشان میدهند که انار دارای خواص آنتیاکسیدانی و ضدالتهابی است و میتواند برای سلامت عمومی بدن، از جمله کاهش التهابهای مزمن و بهبود سلامت قلب، بسیار مفید باشد. بااینحال، هیچ شواهد علمی مستقیمی وجود ندارد که نشان دهد انار تأثیری بر تنگ شدن واژن دارد. پژوهشهای فعلی بیشتر بر اثرات انار بر بیماریهای قلبی عروقی، کنترل التهاب و سلامت کلی تمرکز دارند و هیچکدام ارتباطی باخاصیت تنگکنندگی واژن ندارند و هرگونه تأثیر احتمالی بر پایه باورهای سنتی است و نه تحقیقات علمی.
مارچوبه
💭 باور رایج
در باورهای عمومی و طب سنتی هندوستان، مارچوبه یا شتاولی ( با نام علمی Asparagus racemosus) بهعنوان یک گیاه مفید برای سلامت دستگاه تناسلی زنان شناخته میشود. برخی افراد به دلیل اثرات تقویتکننده این گیاه بر بافتهای واژن و تنظیم هورمونها، معتقدند که برای تنگی واژن نیز میتوانند از آن استفاده کنند.
✅ علم چه میگوید؟
شواهد علمی نشان میدهند که مارچوبه یا شتاولی اثرات استروژنی بر دستگاه تناسلی دارد. این گیاه باعث افزایش خونرسانی، رطوبت بخشی، رشد سلولی (هیپرپلازی) و ضخیمشدن دیوارههای واژن و رحم میشود. بااینحال، این اثرات به تقویت و بازسازی بافتها مربوط هستند و نه به خاصیت قابض یا تنگکنندگی. در واقع، مطالعات علمی هیچ شواهدی از تأثیر مستقیم شتاولی بر تنگی واژن ارائه ندادهاند و تغییرات ایجادشده بیشتر مرتبط با سلامت و تنظیم هورمونهای دستگاه تناسلی زنان است تا تنگی.
سیر
💭 باور رایج
در باورهای سنتی و عامیانه، سیر به دلیل خواص ضدعفونیکننده، ضدباکتریایی و تقویت سیستم ایمنی گاهی بهعنوان مادهای طبیعی برای بهبود سلامت واژن استفاده میشود. تصور بر این است که سیر میتواند با کاهش عفونتها و تحریک بافتهای واژن، خاصیت تنگکنندگی نیز ایجاد کند.
✅ علم چه میگوید؟
تحقیقات علمی نشان میدهند که سیر به دلیل ترکیبات فعال مانند آلیسین، خاصیت ضدباکتریایی، ضدقارچی و ضدالتهابی دارد و میتواند برای کاهش عفونتهای واژینال مفید باشد. بااینحال، هیچ مطالعهای نشان نداده است که سیر تأثیری بر تنگی واژن یا تغییر ساختاری در بافتهای آن داشته باشد. استفاده موضعی یا داخلی از سیر برای تنگی واژن نهتنها اثبات علمی ندارد، بلکه ممکن است باعث تحریک یا التهاب شود. به همین دلیل، استفاده از سیر به این منظور توصیه نمیشود.
قرص شیاف ماریانا
💭 باور رایج
شیاف ماریانا در بازار بهعنوان یک محصول طبیعی و فاقد عوارض جانبی، تهیه شده از گیاه ماریانا عرضه میشود. باور رایج درباره این محصول این است که یک تنگکننده فوری و بسیار قوی برای واژن است و میتواند از التهاب یا عفونت واژن جلوگیری کند.
✅ علم چه میگوید؟
بر خلاف باور عموم ماریانا یک گیاه نیست؛ بلکه ترکیبی از گیاهان مختلف با خواص متفاوت است. ترکیباتی مانند بلوط باخاصیت قابض بودن، صبر زرد برای ترمیم و مرطوبکنندگی، رازیانه برای تنظیم هورمونها و پونه کوهی باخاصیت ضدعفونیکننده.
ماریانا ممکن است بهسلامت عمومی واژن و کاهش التهاب کمک کند. بااینحال، شواهد علمی کافی برای تأثیر آن بر تنگکنندگی واژن وجود ندارد. اگر اثری موقتی هم توسط برخی افراد گزارش میشود، احتمالاً به دلیل وجود ترکیبات قابض مانند بلوط است؛ اما مقدار بلوط در این ترکیب معمولاً بهاندازهای نیست که تأثیر درمانی یا قابلتوجهی بر تنگی واژن داشته باشد.
آلوئهورا
💭 باور رایج
در طب سنتی و باورهای عمومی، آلوئهورا به دلیل خواص قابض، مرطوبکننده و ترمیمکننده بافت شناخته شده است. بسیاری معتقدند که استفاده از ژل آلوئهورا میتواند با تقویت خاصیت ارتجاعی بافت و تحریک کلاژنسازی، به بهبود سفتی و تنگی واژن کمک کند. همچنین این باور وجود دارد که آلوئهورا به کاهش خشکی، التهاب و بهبود سلامت کلی ناحیه تناسلی کمک میکند.
✅ علم چه میگوید؟
تحقیقات علمی نشان دادهاند که آلوئهورا با خواص ضدالتهابی، آنتیاکسیدانی و مرطوبکنندگی خود میتواند به ترمیم بافت، افزایش تولید کلاژن و کاهش خشکی پوست کمک کند. بااینحال، هیچ شواهد علمی مستقیمی مبنی بر تأثیر آلوئهورا در “تنگ کردن واژن” وجود ندارد و تحقیقات بیشتر بر بهبود رطوبت و کاهش التهاب واژن تمرکز داشتهاند. محصولات آلوئهورا خاصیت ضدباکتری و ضدقارچ ملایمی دارد و ممکن است در کاهش رشد باکتریها و قارچها، از جمله کاندیدا آلبیکنس، مؤثر باشد. بااینحال، برای عفونتهای جدی مانند واژینیت قارچی یا باکتریایی، آلوئهورا جایگزین درمانهای دارویی نیست و مشورت با پزشک ضروری است.
پوست فندق افسونگر
💭 باور رایج
فندق افسونگر به دلیل خواص قابض و ضدالتهابی، در طب سنتی بهعنوان یک ماده طبیعی برای تنگی واژن معرفی شده است. باور عمومی این است که تاننهای موجود در فندق افسونگر باعث جمعشدن بافتها و کاهش گشادی واژن میشوند. همچنین تصور میشود که خاصیت ضدعفونیکننده آن به بهبود سلامت واژن کمک کرده و از عفونتهای سطحی جلوگیری میکند.
✅ علم چه میگوید؟
تحقیقات علمی نشان میدهد که فندق افسونگر دارای خواص ضدعفونیکننده، آنتیاکسیدانی و ضدالتهابی قوی است و معمولاً در محصولات آرایشی و درمانهای موضعی برای کاهش التهاب و تقویت بافتها استفاده میشود. این گیاه حاوی تاننهایی باخاصیت قابض است، اما هیچ شواهد علمی معتبری مبنی بر تأثیر آن در تنگ کردن واژن وجود ندارد. استفاده از فندق افسونگر بدون مشورت پزشک میتواند منجر به تحریک، سوزش یا خارش شود، بهخصوص در افرادی که پوست یا بافت واژن حساسی دارند. علاوه بر این، مصرف خودسرانه آن ممکن است تعادل فلور طبیعی واژن را برهم زده و خطر عفونتهای قارچی یا باکتریایی را افزایش دهد.
عصاره کوهوش سیاه
💭 باور رایج
کوهوش سیاه ( با نام علمی Cimicifuga racemose) با نامهای دیگر بان بری، پری شمع و بوگبان سیاه بهعنوان گیاه زنان شناخته میشود. در باورهای عمومی، برخی افراد تصور میکنند که ریشه کوهوش سیاه به دلیل داشتن ایزوفلاونها که ساختاری مشابه هورمون استروژن انسانی است در بدن انسان نیز نقشی شبیه استروژن واقعی ایفا میکنند. از طرفی به دلیل استفاده گسترده این گیاه در کاهش علائم یائسگی، این تصور وجود دارد که کوهوش سیاه میتواند تغییرات مثبتی بر بافتهای تناسلی زنان نیز ایجاد کرده و حتی باعث تنگی واژن شود.
✅ علم چه میگوید؟
علم نشان میدهد که کوهوش سیاه تأثیری بر تنگی واژن یا تغییر ساختار بافتهای آن ندارد. اگرچه این گیاه حاوی ترکیباتی مانند ایزوفلاونها است، اما این ترکیبات در بدن انسان مشابه استروژن واقعی عمل نمیکنند و نمیتوانند تغییرات مرتبط با استروژن، مانند تنگی یا افزایش خاصیت ارتجاعی بافت واژن، ایجاد کنند. کوهوش سیاه عمدتاً برای کاهش علائم یائسگی مانند گرگرفتگی، تعریق شبانه و نوسانات خلقی استفاده میشود و اثر آن از طریق تنظیم سیستم عصبی مرکزی اعمال میشود، نه از طریق تغییرات فیزیکی در بافت واژن.
بهترین روشهای تنگکننده واژن
وقتی از تنگ شدن واژن یا درمان گشادی واژن صحبت میشود، منظور این است که دیوارههای واژن باید مستحکمتر و منقبضتر شوند، خاصیت ارتجاعی آنها افزایش یابد و قطر داخلی واژن کاهش پیدا کند. این تغییرات معمولاً باعث افزایش تماس دیوارهها و بهبود حس جنسی میشوند.
برخی درمانهای گیاهی باخاصیت قابض خود ممکن است به طور موقت انقباض دیوارههای واژن را ایجاد کنند، اما این اثرات معمولاً کوتاهمدت هستند و برای حفظ نتیجه نیاز به استفاده مکرر دارند که این تکرار میتواند عوارض جدی و ناخواستهای به همراه داشته باشد.
در مقابل، روشهای پیشرفتهتری وجود دارند که تغییراتی ماندگارتری ایجاد کرده، ایمنتر هستند و عوارض کمتری نسبت به استفاده نادرست از روشهای غیرعلمی دارند. روشهای زیر از جمله این روشها هستند که در کلینیک دکتر گوهری انجام میشوند.
لیزر
لیزر یکی از روشهای غیرجراحی برای تنگ کردن واژن است که با تحریک تولید کلاژن در بافتهای داخلی واژن، باعث بازسازی و تقویت دیوارههای آن میشود. این روش، خاصیت ارتجاعی واژن را افزایش داده و شلشدگی را کاهش میدهد. این روش معمولاً تأثیرات ماندگاری دارد، اما ممکن است پس از چند سال نیاز به تمدید داشته باشد.
تزریق فیلر (ژل یا چربی)
در روش تزریق ژل یا چربی، ژلهای هیالورونیک اسید یا چربی خود فرد به دیوارههای واژن تزریق میشود. این کار با افزایش ضخامت و استحکام بافت، قطر داخلی واژن را کاهش داده و تماس بیشتری ایجاد میکند. نتایج این روش معمولا بین 6 ماه تا یک سال ماندگار است.
کربوکسیتراپی
کربوکسیتراپی که به آن درمان دیاکسیدکربن نیز گفته میشود، یک روش غیرجراحی برای تنگ کردن واژن است. در این تکنیک، گاز دیاکسیدکربن از طریق یک سوزن بسیار ظریف به بافتهای واژن تزریق میشود. این گاز با گشاد کردن عروق خونی، موجب افزایش جریان خون غنی از اکسیژن به ناحیه موردنظر شده و فشارخون موضعی را بالا میبرد که به بهبود سلامت بافت و عملکرد واژن کمک میکند.
جراحی واژینوپلاستی
جراحی تنگ کردن واژن یا واژینوپلاستی، روشی تهاجمی است که طی آن بافتهای اضافی واژن برداشته شده و عضلات کف لگن سفت میشوند. این عمل به طور دائم قطر داخلی واژن را کاهش داده و استحکام دیوارهها را بهبود میبخشد. این روش برای افرادی که دچار شلشدگی شدید واژن هستند، معمولاً مؤثرتر است و نتایج آن در صورت رعایت مراقبتهای پس از عمل، ماندگار خواهد بود.
سؤالات متداول
آیا تنگ كردن واژن با قرص ويتامين E امکانپذیر است؟
استفاده از ویتامین E تنها در بهبود خشکی یا حساسیت واژن میتواند مؤثر باشد، اما برای تنگ کردن عضلات واژن نمیتواند کارایی داشته باشد.
آیا تنگکننده واژن OEM در درمان گشادی واژن مؤثر است؟
اگرچه ممکن است برخی افراد اثرات موقتی این محصولات را در ایجاد احساس سفتی یا تنگی واژن مشاهده کنند، اما از نظر علمی شواهد قوی و پشتیبانی شدهای برای اثربخشی آنها وجود ندارد.
هایفو واژینال برای تنگ کردن واژن چقدر مؤثر است؟
هایفو واژینال میتواند به سفتی و تنگی واژن کمک کند. معمولاً اثرات اولیه در 3 تا 6 ماه به حداکثر میرسد و برای حفظ این اثرات، جلسات تمدیدی ممکن است هر 6 تا 12 ماه یکبار توصیه شود.
آیا روغنهای تنگکننده واژن مؤثر هستند؟
در بازار، روغنهای تنگکننده واژن معمولاً حاوی ترکیبات گیاهی مانند روغن گل یاسمن، روغن رزماری، روغن آویشن، روغنزیتون و روغن نارگیل هستند. این روغنها بهعنوان محصولات طبیعی برای تقویت بافتهای واژن معرفی میشوند. بااینحال، تأثیر آنها بیشتر موقتی و بدون پشتوانه علمی قوی است.
آیا استفاده از روشهای تنگکننده واژن برای افرادی که آییودی (IUD) دارند، بیخطر است؟
لیزر واژینال و هایفو معمولاً برای افرادی که آییودی دارند، مشکی ایجاد نمیکند و این روشها بیخطر به نظر میرسند. درهرصورت مشورت با پزشک متخصص الزامی است.